Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
Telefony
Dziś zaprezentuję drugą porcję subiektywnie wybranych aspektów stymulowania mowy i unikania jej zaburzeń we wczesnym dzieciństwie.
- Ssanie palca
Podobnie jak ssanie smoczka - powoduje niewłaściwe ułożenie języka i wady zgryzu. Palec włożony między zęby może je mocno wykrzywić (zgryz otwarty, krzyżowy, tyłozgryz, skrzywienia łuków zębowych, stłoczenia i rotacje zębów itp.). Często powoduje również zbyt mocne wysklepienie podniebienia twardego (tzw. podniebienie gotyckie). W konsekwencji nieprawidłowa budowa i funkcjonowanie aparatu mowy dają nieprawidłową wymowę. Należy dziecko bacznie obserwować i w przypadku zauważenia ssania palca reagować natychmiast, bo ciężko oduczyć tego nawyku. Bywa on uspokajaczem, daje dziecku poczucie wyciszenia, emocjonalnego bezpieczeństwa, a często zaspokaja potrzebę ssania nieodżywczego, więc tutaj musimy być bardzo ostrożni. Jednak wyrządza poważne szkody w małej buzi. Czasem lepiej nawet zastąpić go smoczkiem. A w przypadku, gdy ssanie palca zaspakaja głód emocjonalny, warto zaoferować dziecku bliskość – wspólnie spędzony czas, przytulanie, zabawę itp.
- Wędzidełko języka
O wędzidełku obszerniej pisałam [tutaj]. Oczywiście gorąco zachęcam do przeczytania - to naprawdę ważne w rozwoju dziecka. Teraz więc pokrótce przypomnę najważniejsze kwestie. Wędzidełko jest błoną zbudowaną z tkanki łącznej i znajduje się pod językiem. Bardzo często jest zbyt krótkie (skrócone, przyrośnięte) - to wrodzona wada anatomiczna. Język ze zbyt krótkim wędzidełkiem ma mocno ograniczoną ruchomość. Choćby nawet dziecko bardzo chciało i się starało, to nie wykona pewnych ruchów, ponieważ ma fizyczną, anatomiczną blokadę. W tych warunkach język nie może ruszać się prawidłowo, zaczyna kompensować ruch i tworzy "ruch zastępczy", który jest nieprawidłowy, niefizjologiczny, wadliwy. Dzieje się to już od pierwszych chwil życia, podczas ssania piersi, butelki, połykania itd. Czemu to jest tak ważne? Na wzorcach ruchowych, które tworzą się od urodzenia, przy karmieniu itd. w dalszym rozwoju buduje się artykulacja poszczególnych głosek. Co więcej, kilkulatek ze skróconym wędzidełkiem prawdopodobnie nie nauczy się wymawiać głosek r, sz, cz, ż, dż (i innych), bo jego język nie wykonuje dostatecznych ruchów, które są potrzebne do uzyskania tych głosek. Dlatego też, wędzidełko należy przeciąć, najlepiej już u noworodka - dajemy wtedy szansę językowi na ćwiczenie prawidłowych ruchów. O zabiegu przecięcia wędzidełka (frenotomii) przeczytacie [ tutaj ].
- Zabawki i zabawy
Odpowiednio dobrane dla dziecka zabawki mogą stymulować rozwój mowy, ale są też takie, które będą go opóźniać lub zakłócać. Wszelkie gadżety elektroniczne nie są wskazane. Zabawki grające, śpiewające, migające różnymi kolorami wpływają negatywnie na pracę młodego, bardzo wrażliwego mózgu. Zmysły nie są jeszcze wyostrzone i dojrzałe na tyle, żeby poradzić sobie z tymi bodźcami. Nie wnoszą one nic do rozwoju dziecka, mogą wręcz zaszkodzić.
Jakie zabawy natomiast stymulują rozwój komunikacji? Wszelkie układanki, sortery, klocki. Oczywiście książeczki! Czytajmy dziecku dużo. Pokazujmy obrazki, nazywajmy to, co na nich jest. Niech dziecko samo pokazuje paluszkiem - to bardzo ważny gest. Pytajmy "co to?". Niech dziecko odpowiada. Korzystne są duże obrazki na jednorodnym tle. Bardzo ważne dla rozwoju mowy są wyrażenia dźwiękonaśladowcze. Wypowiadajmy je przy obrazkach zwierzątek, autek, traktorków itp. :) I zachęcajmy dziecko do powtarzania.
Bardzo korzystne są zabawy w teatrzyk, pacynkami, kukiełkami, zabawa w sklep, zabawy wymagające wzajemnego kontaktu i naprzemienności, choćby proste "A kuku!" czy "Nie ma, nie ma, nie ma.... I jest!". Maluchy uwielbiają takie zabawy.
Na tym kończę ten subiektywny wybór zagadnień dotyczących wspierania rozwoju mowy. Jest tego sporo - ale myślę, że warto szerzyć świadomość wśród młodych ludzi, którzy są świeżo upieczonymi albo niedługo będą rodzicami. Każdy rodzic chce, aby jego dziecko było „zaopiekowane” i odpowiednio zadbane w różnych sferach. Sfera logopedyczna jest trochę na uboczu - a szkoda, bo jest niezwykle ważna i ważne, aby troska o nią zaczynała się już od pierwszych chwil życia!
Maria Brzezińska – logopeda IEL
Interesuje Cię ten temat? Zajrzyj do oferty szkoleniowej, być może wkrótce w Twoim mieście odbędzie się szkolenie z tego zakresu. A może znajdziesz je w ofercie szkoleń on-line i webinarów:
👉 Szkolenia stacjonarne i online - kliknij tutaj
👉 Webinary - kliknij tutaj
👉 Szkolenia e-learningowe - kliknij tutaj
Umów się na wizytę
Wybierz specjalistę, u którego chcesz się poradzić: logopeda, neurologopeda, audiolog, trener emisji głosu i oddechu, psycholog, terapeuta Elektrostymulacji Logopedycznej
Tel.: +48 881 527 414