Dysartria 

jest zaburzeniem oddechowo-fonacyjno-artykulacyjnym wynika­jącym z uszkodzenia ośrodków i dróg unerwiających aparat mówienia (Dyzartria 1999). Jej istotę stanowią:

dysfunkcje motoryczne zmniejszające zrozumiałość wypowiedzi,
obniżenie sprawności komunikacyjnej i gotowości do porozumiewania się.
W typologii dysartrii istotne jest przyjęcie odpowiednich kryteriów. Mają mieć one znaczenie nic tylko diagnostyczne, ale i terapeutyczne. W klasyfikacji dysartrii kryteria powinny dotyczyć motoryki narządów mowy, czyli: tonusu (napięcia mięśniowego), kinetyki (szybkości ruchów), koordynacji (zborności ruchów).

Stosując te kryteria można wyróżnić:

• dysartrię wiotką, której istotą jest obniżenie napięcia mięśni aparatu mówienia, 
• dysartrię spastyczną, wynikającą z nadmiernego napięcia mięśni aparatu mówienia, 
• dysartrię hiperkinetyczną,której istotą są zbyt szybkie mchy mięśni aparatu mówienia, 
• dysartrię hipokinetyczną, którą powodują zbyt wolne ruchy mięśni aparatu mówienia, 
• dysartrię ataktyczną, której istotą jest zaburzenie koordynacji ru­chów mięśni aparatu mówienia, 
• dysartrię mieszaną, której istotą jest pomieszanie objawów wyżej wymienionych rodzajów dyzartrii. 
  
  

Zaburzenia motoryki narządów mówienia mogą być zlokalizowane w:

• aparacie artykulacyjnym i wówczas rozpoznajemy dysartrię artykulacyjną,
• aparacie fonacyjnym i wówczas mamy do czynienia z dysartrią fonacyjną,
• aparacie oddechowym i wówczas rozpoznajemy dysartrię odde­chową,
• aparacie oddechowo-fonacyjno-artykulacyjnym i wówczas mówimy o dysartrii totalnej.
  
  

Ustalenie rodzaju dysartrii ma istotne znaczenie dla ukierunkowania terapii

Dyslalia
autorzy większości prac z zakresu logopedii rozumieją przez to określenie nieprawidlowe realizacje głosek języka ojczystego

Logopedia
nauka o kształtowaniu właściwej mowy w okresie jej rozwoju i doskonaleniu w późniejszym okresie (logopedia ogólna) i o usuwaniu wad i zaburzeń mowy (logopedia specjalna)

Mowa bezdźwięczna
to szczególny rodzaj dyslalii polegający na zaburzeniu kategorii dźwięczności (pacjent wymawia tylko spółgłoski bezdźwięczne - np. zamiast: d, g, z mówi t, k, s)

Rotacyzm
wadliwa realizacja głoski r; zarówno deformacje, elizje jak i substytucje tej głoski

Seplenienie
sygmatyzm; wadliwa realizacja głosek szeregów: syczącego (s, z, c, dz), ciszącego (ś, ź, ć, dź) i szumiącego (sz, ż, cz, dż); wady polegają na braku realizacji danej głoski (elizja), zastępowaniu głoski inną (substytucja), zmianie brzmienia realizowanej głoski (deformacja)