Kiedy rodzice powinni udać się z dzieckiem do logopedy?

Odpowiedzi na to pytanie mogę udzielić, odwołując się do periodyzacji rozwoju mowy. Zgodnie z podziałem, który zaproponował Leon Kaczmarek, skontaktować z logopedą należy się wówczas, gdy Dziecko:

1. Ma ponad 6 miesięcy i do tej pory nie gaworzy

2. Ma ponad rok, a w jego języku nie pojawiły się sylaby i pojedyncze wyrazy, które w tym okresie powinny zastępować całe zdania

3. W wieku trzech lat nie artykułuje głosek: p, b, m, p’, b’, m’, f, w, f’, w’, ś, ź, ć, dź, ń, k, g, k’, g’, ch, t, d, n, l, l’, j, ł oraz ma problemy z artykulacją samogłosek ustnych i nosowych; ponadto ma ubogi zasób słownictwa i większość wyrazów, którymi się posługuje, mówi „po swojemu”

4. Skończyło trzy lata i nie potrafi wypowiadać prostych zdań

5. Czteroletnie zastępuje głoski syczące (s, z, c, dz) ciszącymi (ś, ź, ć, dź), a zamiast r mówi j, a ponadto zamienia głoski dźwięczne na bezdźwięczne, np.: d na t (zamiast dom, tom), g na k (zamiast góry, kury), w na f (zamiast woda, fota)

6. W szóstym roku życia – ma problemy z rozróżnianiem słuchowym głosek, które podobnie brzmią, np. zamiast bułka czyta i pisze półka, czy zamiast koza czyta i pisze kosa

7. Po ukończeniu szóstego roku życia nie potrafi wyartykułować głosek szeregu szumiącego (sz, z, cz, dż), najczęściej zastępuje je s, z, c, dz lub ś, ź, ć, dź

8. Sześcioletnie zacina się, powtarza sylaby i objawy te występują coraz częściej

9. W każdym wieku ma problemy z:

• Oddychaniem – właściwym gospodarowaniem powietrzem w czasie wypowiedzi lub podczas oddychania ma otwarte usta
• Połykaniem
• Nieprawidłowo anatomicznie ukształtowanymi elementami aparatu artykulacyjnego (np. nieprawidłowo zbudowane: wargi, język, podniebienie)

10. Ponadto:

• Masz wrażenie, że nie słyszy Twoich poleceń
• Wsuwa język między zęby lub ociera nim o wargę podczas artykulacji
• Starsze ma trudności w czytaniu i pisaniu

Kiedy dorosły potrzebuje pomocy logopedy?

Najczęściej osoby dorosłe korzystają z pomocy logopedy, gdy:

• Straciły zdolności komunikacyjne na skutek wypadku, udaru czy guza mózgu oraz procesów zwyrodnieniowych
• Zawodowo w dużej mierze posługują się głosem (np.: nauczyciele, menedżerowie, wykładowcy, handlowcy, rzecznicy prasowi, dziennikarze, politycy, reprezentanci handlowi, pracownicy call center) lub po prostu pragną posiąść tajniki prawidłowego, a także eleganckiego posługiwania się głosem
• Zmagają się z jąkaniem
• W przeszłości nie prowadzono u nich terapii wad wymowy (seplenienie, wadliwe wypowiadanie głoski r), a w znacznym stopniu utrudniają one funkcjonowanie w społeczeństwie