Logopeda zajmuje się nie tylko wadami wymowy, ale również wczesną diagnozą, profilaktyką oraz stymulacją rozwoju mowy. Dlatego, pomimo tego, że noworodek czy niemowlak nie mówi, logopeda już na wczesnym etapie rozwoju może zauważyć nieprawidłowości,  które mogą mieć wpływ na późniejszy rozwój funkcji językowych.

Celem wczesnej interwencji logopedycznej jest objęcie diagnozą i oddziaływaniem terapeutycznym maluchów, w których rozwoju psychoruchowym wystąpiły różnorodne zaburzenia lub istnieje uzasadnione podejrzenie możliwości pojawienia się takich zaburzeń w niedalekiej przyszłości.

Zadaniem logopedy w początkowym okresie życia dziecka jest  stymulowanie prawidłowego rozwoju funkcji oddechowych, pokarmowych i słuchowych, które stanowią fundament do rozwoju prawidłowej komunikacji oraz stworzenie okazji do aktywności ruchowej i poznawczej, a także  umożliwienie  zdobywania pozytywnych doświadczeń, które pozwolą na prawidłowe funkcjonowanie.

Każde dziecko rozwija się inaczej i dynamikę rozwoju należy traktować indywidualnie. Jednak należy pamiętać, że rozwój powinien przebiegać zgodnie z normami rozwojowymi,  dlatego  jeśli w określonym przedziale wiekowym nie obserwuje się pewnych zachowań czy umiejętności, należy zacząć stymulować ich rozwój i w tym celu warto skonsultować się ze specjalistą.

W przypadku małych dzieci warto skonsultować się z logopedą, gdy:

• noworodek lub niemowlak ma problemy ze ssaniem piersi,
• u dziecka występuje nadmierne ślinienie się,
• maluch ma stale otwarte usta lub ciągle wysunięty język,
• pojawiają się problemy z rozszerzaniem diety, gryzieniem, żuciem lub połykaniem,
• występuje stała tendencja do dławienia się i silny odruch wymiotny,
• dziecko ma krótkie wędzidełko podjęzykowe, lub wargowe, którego przejawem mogą być problemy z przystawieniem do piersi czy nieefektywne ssanie,
• u niemowlęcia nie pojawia się gaworzenie, nie prowadzi ono z dorosłym „dialogu” naśladując sylaby otwarte, nie pojawia się u niego gaworzenie samonaśladowcze i dziecko nie wypowiada ciągów sylabowych,
• gdy wyraźnie przedłuża się głużenie i staje się ono głośniejsze niż wcześniej,
• niemowlak nie reaguje na bodźce słuchowe lub wzrokowe,
• maluszek nie skupia wzroku na twarzy mamy lub taty i nie reaguje adekwatnie na ich mimikę,
• u dziewięciomiesięcznego dziecka nie pojawia się gest wskazywania palcem,
• dziecko mające rok nie wypowiada kilku prostych wyrazów zbudowanych z sylab otwartych, świadomie i intencjonalnie nie używa słów „mama”, „tata” oraz kilku wyrażeń dźwiękonaśladowczych lub nie rozumie prostych pleceń popartych gestem,
• roczny malec nie potrafi pić z otwartego kubka, nie potrafi jeść pokarmów łyżeczką  oraz unika pokarmów o stałej konsystencji,
• dziecko nie próbuje komunikować się z otoczeniem, nie jest zainteresowane kontaktem, nie rozumie innych osób stosownie do wieku lub nie nawiązuje kontaktu wzrokowego.

BADANIE LOGOPEDYCZNE  MAŁEGO DZIECKA OBEJMUJE:

• wywiad z rodzicem lub opiekunem dziecka dotyczący przebiegu ciąży, okresu okołoporodowego i postnatalnego, przebiegu rozwoju funkcji pokarmowych, środowiska rodzinnego dziecka, chorób, farmakoterapii itp.
• ocenę budowy anatomicznej w obrębie twarzy i jamy ustnej,
• ocenę napięcia mięśniowego oraz symetrii,
• ocenę odruchów ze strefy ustno-twarzowej,
• ocenę sposobu pobierania pokarmu oraz koordynację ssania, połykania i oddychania,
• ocenę sposobu oddychania,
• ocenę wrażliwości twarzy na dotyk,
• ocenę reakcji na bodźce słuchowe i wzrokowe,
• ocenę rozwoju funkcji przedjęzykowych, noworodkowego naśladownictwa oralnego, głużenia i gaworzenia,
• ocenę sposobu karmienia piersią i oddychania przez nos,
• ocenę pozycji spoczynkowej układu oralnego,
• ocenę rozwoju funkcji pokarmowych z (pobierania pokarmu z łyżeczki, picia z otwartego kubka).

Nie każde niemowlę powinno być konsultowane przez logopedę, jednak specjalista oceni poziom  rozwoju funkcji pokarmowych i językowych, a w przypadku ewentualnych problemów zaleci odpowiednią stymulację. Odpowiednio wcześnie rozpoczęta terapia, pozwoli na uniknięcie utrwalania patologicznych wzorców i pozwoli na harmonijny rozwój funkcji malucha.