Jakie mogą być konsekwencje ankyloglosii? W jakim wieku można zdiagnozować ankyloglosję? Na wszystkie te pytania znajdziesz odpowiedzi w poniższym artykule.

Temat skróconego wędzidełka języka (ankyloglossi) wciąż wzbudza wiele emocji wśród logopedów, ale też wśród rodziców małych pacjentów. W tym wpisie chciałabym powiedzieć kilka podstawowych słów o wędzidełku języka. 

Samo wędzidełko to miękki twór włóknisty pokryty błoną śluzową znajdujący się pod językiem. Łączy dolną część języka z dnem jamy ustnej. Nie jest elastyczne, dlatego nie można go rozciągnąć. Możemy je zobaczyć przy uniesionym języku. Język natomiast zbudowany jest z mięśni. Prawidłowe wędzidełko nie powinno ograniczać w żaden sposób ruchomości mięśni języka. Dlaczego prawidłowa ruchomość języka jest tak ważna? Otóż, prawidłowo ruszający się język jest nam potrzebny do funkcji takich jak: ssanie u noworodków, żucie, połykanie i artykulacja (wymowa poszczególnych głosek). Oprócz tego język o prawidłowej ruchomości odpowiada za właściwą pozycję spoczynkową w jamie ustnej, a także pośrednio wpływa na rozwój zgryzu!

Jeśli wędzidełko jest skrócone (ankyloglossia) stanowi "mechaniczną" przeszkodę dla języka, który nie może się prawidłowo ruszać (w mniejszym lub większym stopniu). Wpływa to negatywnie na wszystkie wymienione wyżej funkcje.

Nie ma jednego wzoru czy schematu skrócenia wędzidełka. Każde z nich może wyglądać inaczej. Rozróżnia się kilka typów skróconych wędzidełek w zależności od wyglądu, budowy, stopnia skrócenia itp. Każdy pacjent jest inny, a wędzidełko wędzidełku nierówne. Często naprawdę trudno prawidłowo zdiagnozować wędzidełko, dlatego jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości, trzeba udać się do specjalisty, czyli logopedy :)  

Ankyloglossia występuje od urodzenia. Byłoby idealnie gdyby została "wyłapana" już u noworodka. Dlaczego tak wcześnie? Ruchy języka, które dziecko wykonuje od urodzenia (a nawet jeszcze wcześniej) "zapisują się" jako wzorzec mięśniowy, a na tym wzorcu w następnych etapach budują się dalsze funkcje języka: ssanie, połykanie, żucie, artykulacja... Jeśli przetniemy wędzidełko noworodkowi, język "uwolni się" od blokady i będzie tworzył nowy, prawidłowy wzorzec ruchu poprzez choćby ssanie piersi.

Jakie mogą być konsekwencje ankyloglosii?

1. Problemy ze ssaniem piersi u noworodków. Język ma ograniczoną ruchomość, co nie pozwala mu dostatecznie i efektywnie chwycić i zassać piersi.
2. Utrwala się nieprawidłowa płaska pozycja spoczynkowa języka. Normatywnie, w momencie kiedy nie mówimy i nie jemy, język jest częściowo spionizowany, a jego czubek powinien być przyklejony do wałka dziąsłowego za górnymi siekaczami. Język wtedy znajduje się w tzw. pozycji „kobry”. Skrócone wędzidełko "trzyma" język na dole tłocząc go stale na zęby dolne. To już prosta droga do wady wymowy - tzw. wymowy międzyzębowej czyli wsuwania się języka między zęby (może dotyczyć głosek t, d, n, l, r, s, z, c, dz, ś, ź, ć, dź, sz, ż, cz, dż). Tę wadę bardzo trudno usunąć.
3. Utrwala się nieprawidłowy wzorzec połykania. Jest to tzw. połykanie infantylne, podczas którego język znajduje się między dziąsłami (zębami) w płaszczyźnie poziomej. Ten typ połykania jest normatywny u dzieci i powinien przejść w dojrzały typ połykania ok. 3-4 roku życia. Przy dojrzałym połykaniu język znajduje się w pozycji „kobry”. Nie zrobi tego, jeśli przeszkadza mu skrócone wędzidełko. Wówczas język pracuje w płaszczyźnie poziomej i znów tłoczy na dolne zęby
4. Wpływa na problemy z żuciem. Język zablokowany od spodu zbyt krótkim wędzidełkiem nie jest w stanie wykonać ruchów lateralnych, czyli przerzucać kęsa pokarmowego z jednej strony na drugą. Występują wówczas trudności z żuciem, co znacznie uprzykrza jedzenie i powoduje niechęć do jedzenia pokarmów stałych, twardych.
5. Powoduje nieprawidłową wymowę wielu głosek. Każda głoska ma swój mięśniowy wzorzec ruchu. Język musi wykonać konkretną pracę, często skomplikowaną, aby poprawnie wymówić daną głoskę. Wiele głosek to głoski wymagające uniesienia języka do górnych dziąseł (pionizacji). Przy ankyloglossi język nie jest w stanie wykonać wielu ruchów potrzebnych do konkretnych głosek.
6. Pośrednio wpływa również na zgryz. Jak już wspomniałam wyżej, język w pozycji spoczynkowej powinien znajdować się przyklejony czubkiem do podniebienia. Jest szeroko rozłożony, a jego boki przylegają do zębów bocznych. Stanowi to swoisty naturalny aparat ortodontyczny - język oddziałuje swoją masą na górny łuk zębowy, powodując jego naturalne rozszerzanie wraz ze wzrostem i rozwojem dziecka. Gdy język będzie spoczywał płasko w jamie ustnej, górny łuk zębowy bez odpowiedniej stymulacji może przyjmować niewłaściwy kształt, gdzie będzie za ciasno dla zębów. W tej sytuacji język będzie za to tłoczył na zęby dolne, co spowoduje niewłaściwy rozwój dolnego łuku – wypchnięcia lub rotacje zębów, przodożuchwie, przodozgryz, zgryz krzyżowy czy otwarty.

Nieprawidłowe ruchy języka, wady wymowy i wady zgryzu wzajemnie się warunkują. Warto pamiętać, że wzorce ruchowe języka nabywamy od pierwszych chwil życia i często to od wędzidełka zależy, czy będą to wzorce prawidłowe czy nie. Na wzorcach wypracowanych podczas np. nieprawidłowego ssania u noworodka zbuduje się za kilka lat niewłaściwa artykulacja głosek.

Dlatego jeśli widzimy problemy ze ssaniem, jedzeniem itp. u naszego dziecka, nawet tego malutkiego, sprawdźmy wędzidełko u logopedy!

Autor: Maria Brzezińska, logopeda IEL

Interesuje Cię ten temat? Zajrzyj do oferty szkoleniowej, być może wkrótce w Twoim mieście odbędzie się szkolenie z tego zakresu. A może znajdziesz je w ofercie szkoleń on-line i webinarów:

👉 Szkolenia stacjonarne i online - kliknij tutaj

👉 Webinary - kliknij tutaj

👉 Szkolenia e-learningowe - kliknij tutaj

Umów się na wizytę

Wybierz specjalistę, u którego chcesz się poradzić: logopeda, neurologopeda, audiolog, trener emisji głosu i oddechu, psycholog, terapeuta Elektrostymulacji Logopedycznej

Tel.: +48 881 527 414

---

Zapisz się on-line

---

---