Ćwiczenia mające na celu wyćwiczenie sprawności czubka języka.

1. Dmuchanie w język uniesiony do góry, do wałka dziąsłowego w celu wprowadzenia go w drgania.

2. Wielokrotne wymawianie:

• ddd…(język uniesiony do dziąseł)
• ttt…(język uniesiony do dziąseł)
• tdtdtd…(jęz. uniesiony do dziąseł)
• tdn…(przy td język jest uniesiony do dziąseł; częste powtarzanie w ciągu dnia może doprowadzić do wywołania głoski „r” w miejsce „d”)
• jeszcze lepszy efekt daje wypowiadanie tdda, tdde z językiem uniesionym do wałka dziąsłowego przy „d”
• można wypowiadać wyrazy, w których powinno być „r” w następujący sposób: ddoga, dduty, ddabina (drugie „d” wypowiadane z językiem przy dziąsłach) jutdo, kdól („d” wypowiadane z językiem uniesionym do wałka dziąsłowego) –
• po wielokrotnym powtarzaniu tego typu wyrazów w miejscu „d” zaczynamy słyszeć „r” (kdata, kdan, sedce, ceda, gaddło, ddąg, ddań – każdorazowo „d”
• zastępujące „r” ma być wypowiadane z językiem uniesionym do dziąseł)
  
  

3. Wymawianie: ddd…(język uniesiony do dziąseł) i potrącanie czubka języka (od spodu) palcem, małą plastikową łyżeczką lub szpatułką.

Ćwiczenia logopedyczne dla poprawy dykcji wywołujące mnóstwo śmiechu :) 

Agatki zagadki to gadki do tatki
Gadki Agatki - zagadki dla tatki:
Wydatki Agatki na datki, podatki i szmatki?
Tato pod dobrą datą kołdrę drze
Babka pcha lepkie łapki do papki
Pop popadii powiada, że chłop pobił sąsiada
Raz żabka z Rabki dostała sapki
bo zamiast butów nosi w deszcz klapki
Jeszcze deszcze chłodzą leszcze
Jeszcze leszcze pieszczą kleszcze
Warszawa w żwawej wrzawie
W Wawrze wrze o Warszawie
Kura biała piała,
Kaczka czkawkę miała
Pan ślepo śle, panie pośle
Makaka ma Kama -
Dama Kama makaka ma -
Dama duma: makaka kakadu
Makaka maku kakadu da!
  żwa-wża   aw-wa   kra-rka
  żwe-wże   ew-we   kre-rke
  żwy-wży   yw-wy    kry-rki
  żwo-wżo   iw-wi   kro-rko
  żwu-wżu   ow-wo   kru-rku
  żwą-wżą   uw-wu   krą-rką

Ćwiczenia mające na celu m.in. usprawnienie warg, języka, podniebienia miękkiego i żuchwy, a także naukę prawidłowego przełykania.

'Mysie porządki'

To jest myszka (język) i jej domek (buzia; jama ustna). Gdy tylko zaświeciło słońce, myszka wyszła przed domek (wysuń język jak najdalej na brodę), rozejrzała się dookoła (zrób kółko językiem – najpierw w jedną, potem w drugą stronę), spojrzała w prawo, a potem w lewo (język dotyka prawego i lewego kącika ust). Postanowiła wrócić do domu i zrobić w nim porządki.

Najpierw umyła sufit (język dotyka podniebienia), potem zamiatała podłogę (język wykonuje ruchy na dnie jamy ustnej), wytarła kurze z mebli (język myje wewnętrzną stronę zębów), umyła okna, najpierw jedno, (wypychamy językiem policzek), potem umyła drugie (wypychamy językiem drugi policzek). Na koniec wyciągnęła odkurzacz i odkurzyła dywanik (język zwija się w rurkę). Ponieważ odkurzacz nie wyczyścił dokładnie dywanika, myszka wzięła trzepaczkę i wytrzepała dywanik (kląskanie językiem). Teraz myszka postanowiła coś zjeść. Nałożyła na miseczkę (język układamy w miseczkę) pyszną sałatkę, a ponieważ była głodna, jedząc, mlaskała (mlaskanie językiem). Następnie myszka poszła na dwór. Była zmęczona, więc przeciągała się ziewając (przeciąganie się, jak po przebudzeniu; szerokie otwieranie ust – ziewanie). Chciała się jeszcze bardziej zrelaksować, oddychała głęboko, wdychając świeże powietrze (wciąganie powietrza nosem; wydychanie ustami – kilka razy; powoli). Potem myszka wróciła do domu, żeby się zdrzemnąć.

Ćwiczenia mające na celu usprawnienie narządów mowy (warg, języka)

„Kółko małe, kółko duże, (dzieci kreślą w powietrzu kształt koła)
Głowa prosto, ręce w górze. (dzieci prostują plecy, ręce unoszą do góry)
Najpierw w prawo, potem w lewo. (dzieci przechylają się na boki z rękoma w górze)
Tak się chwieje leśne drzewo:
Sz….sz….sz….sz…. (dzieci naśladują szum drzew – język uniesiony do góry za wałek dziąsłowy, siekacze zbliżone, wargi lekko wysunięte).

Utrwalanie głoski „sz” w połączeniu z samogłoskami:

początkowo można przedłużać głoskę „sz” – sz(sz)a, sz(sz)e, sz(sz)o, sz(sz)u, sz(sz)y – później rezygnujemy z przedłużania.

Utrwalanie głoski „sz” w nagłosie:

szabla, szafa, szafka, szalik, szachy, szakal, szal, szampon, szanować, szarak, szatnia, szata, szatyn, szałwia, szarotka, szaszłyk, szeryf, szew, szelki, szereg, szef, szewc, szop, szopa, szopka, szofer, szorty, szorować, szuflada, szufelka, szukać, szum, szuwary, szyba, szybować, szyć, szydełko, szyna, szynka, szyld, szypułka, szyja, szyszka, szkoła, szkoda, szkodnik, szkodzić, szkło, szklanka, szminka, sznurek, szpada, szpak, szpilka, szpinak, szpital, szpulka, sztabka, sztandar, sztuka.

Utrwalanie głoski „sz” w śródgłosie:

areszt, braciszek, muszelka, puszek, koszt, koszula, poduszka, pietruszka, koszyk, łóżko, daszek, depesza, fartuszek, groszek, kalosze, kasza, kieszeń, kieliszek, kruszyć, kaszel, maszyna, maszerować, okruszek, ptaszek, paluszek, poszewka, wieszak, wianuszek, naszyjnik, wujaszek, pokrzywa, wykrzyknik, większy, mniejszy, lepszy, olszyna, omszały, tańszy, gorszy, grubszy, obszar, szybszy, wiersze, dorsze, gruszka, broszka, liszka, mieszkanie, myszka, nóżka, przeszkoda, przyszywać, maszt, ruszt, kształt.

Utrwalanie głoski „sz” w wygłosie:

kosz, grosz, mysz, wąż, lekarz, piekarz, malarz, kapelusz, pióropusz, jeż, lemiesz, garaż, plusz, nóż, talerz, ryż, bandaż, kalosz, klosz, arkusz, afisz, dorsz, farsz, marsz, mistrz, wiersz, pieprz, wieprz.