Dziś przedstawiam Wam propozycję bardzo prostej pomocy, którą bez problemu i bardzo szybko zrobicie samodzielnie i będziecie mogli wykorzystać do zabaw z dziećmi w różnym wieku, kształtując i utrwalając z nimi rozmaite umiejętności.
Do zabaw potrzebne będą rybki w sześciu kolorach, wycięte z pianki PCV lub kolorowego papieru, który można zalaminować, aby pomoc była trwalsza.
Jeżeli zdecydujecie się wykonywać wszystkie opisane poniżej zabawy i nieco urozmaicać ich przebieg, przydadzą się również kostki do gry (kolorowa i tradycyjna) oraz pionki i permanentny flamaster.
Reszta zależy od Waszej inwencji oraz warunków, w których będziecie się bawić.
Rybki można wykorzystać na zajęciach logopedycznych, ale ze względu na prostotę wykonania, może ją zrobić i wykorzystać każdy Rodzic, ćwicząc ze swymi dziećmi w domu oraz na wakacjach, chociażby spędzając czas na plaży;-)
Wszystkie niezbędne akcesoria można włożyć z powodzeniem do torebki lub kieszeni.
OTO KILKA PROPOZYCJI ZABAW Z WYKORZYSTANIEM KOLOROWYCH RYBEK:
Ćwiczenia funkcji wzrokowych:
Ćwiczenie wzrokowej pamięci sekwencyjnej
Rzucamy kilkakrotnie kolorową kostką, a zadaniem dzieci jest zapamiętanie sekwencji kolorystycznej i ułożenie rybek w takiej kolejności, jaką wyznaczyła kostka.
Należy zacząć od sekwencji 2-elementowych, a następnie zwiększać stopień trudności, uwzględniając możliwości poszczególnych dzieci uczestniczących w zabawie.
Ćwiczenie uwagi i pamięci wzrokowej „Znikające rybki”
- Kolorowe rybki leżą przed dziećmi, których zadaniem jest zapamiętanie rybich kolorów, a następnie zamknięcie oczu. W tym czasie, my lub inny uczestnik zabawy zbieramy jedną rybkę z pola widzenia, a dziecko otworzywszy oczy ma odgadnąć, której rybki brakuje. Ćwiczenie można urozmaicić, układając po kilka rybek jednego koloru.
- Kolorowe rybki leżą przed dziećmi, a ich zadaniem jest zapamiętanie kolejności poszczególnych elementów i zamknięcie oczu. W tym czasie, za naszą sprawą, dwie rybki zamieniają się miejscami, a dziecko otworzywszy oczy ma odgadnąć - które.
Rybie sekwencje
Zadaniem dzieci jest kontynuacja sekwencji kolorystycznej zapoczątkowanej przez nas.
Poszukaj koloru
Każdy uczestnik zabawy losuje jedną rybkę i jego zadaniem jest odnalezienie w najbliższym otoczeniu jak najwięcej przedmiotów w kolorze wylosowanej ryby.
Ćwiczenia funkcji słuchowych
Ćwiczenia rytmizujące „Rybie rytmy”
Ćwiczenie jednocześnie może być zabawą artykulacyjną, jeśli zamiast stukania, klaskania czy tupania dzieci będą używać dowolnych onomatopei związanych z wodą np: plum, plum, plusk, plusk itp.
- Odtwarzanie rytmicznych układów przestrzennych.
Na podstawie układu rybek ułożonego przez nas, dzieci odtwarzają rytm, klaszcząc, tupiąc itp.
- Rozpoznawanie właściwego układu przestrzennego .
Dziecko ma za zadanie odgadnąć, który spośród kilku ułożonych szeregów rybek został wystukany lub wyklaskany itp.
- Odtwarzanie przestrzenne układów rytmicznych poprzez ich układanie.
Wystukujemy, wyklaskujemy lub przedstawiamy w inny sposób wymyślony przez siebie rytm, a dziecko układa przed sobą rybki z uwzględnieniem ilości dźwięków i pauz między nimi.
Ćwiczenia linearnej pamięci słuchowej „Sklep rybny”;-)
Wymieniamy kilka kolorów rybek mówiąc np: „Poproszę zieloną rybkę, żółtą rybkę i dwie niebieskie rybki” , „Poproszę dwie fioletowe rybki i jedną zieloną i dwie niebieskie” itp.
Zadaniem dziecka, które w tym ćwiczeniu jest sprzedawcą w sklepie, jest zapamiętać ciąg wyrazów i ułożyć przed sobą rybki, w ten sposób, aby zachować odpowiednią kolejność.
Ćwiczenia pamięci słuchowej i utrwalanie pojęć dotyczących stosunków przestrzennych.
Prosimy dziecko o układanie rybek w odpowiedniej kolejności i odpowiednim układzie np: 'Połóż czerwoną rybkę na niebieskiej, a nad nimi dwie zielone. Połóż fioletową rybkę obok żółtej, a pod fioletową ułóż niebieską.'
Analiza sylabowa
Zadaniem dziecka jest poprawne powtórzenie wyrazu i ułożenie przed sobą tylu ryb, ile sylab ma wyraz.
„Ryby mają głos”
Zabawa utrwalająca poprawną wymowę oraz kształtująca umiejętność budowania zdań.
Oprócz rybek przygotowujemy trzywyrazowe zdania z ćwiczoną głoską. Każde ze zdań powinno zawierać podmiot, orzeczenie i dopełnienie.
Na odwrocie ryb w dwóch kolorach zapisujemy permanentnym markerem czasowniki będące orzeczeniem naszych zdań, a na pozostałych czterech rzeczowniki, które będą w zdaniu spełniać rolę podmiotu i dopełnienia.
W zależności od umiejętności dzieci biorących udział w zabawie i celu jaki chcemy osiągnąć, możemy wpisać wyrazy w formie, którą mają w zdaniu lub w formach podstawowych (rzeczownik w mianowniku i czasownik w bezokoliczniku).
W pierwszym przypadku zabawa będzie przypominała rozsypankę wyrazową, a jej celem będzie ułożenie konkretnych zdań, zaś w drugim będziemy mieli możliwość samodzielnego układania zdań i dodatkowo poćwiczymy odmianę wyrazów.
Układamy podpisane rybki przed uczestnikami zabawy, którzy za pomocą kolorowej kostki losują kolejno trzy kolory (ryby można też losować worka, pojemnika lub torby plażowej).
Zadaniem grających jest poprawne przeczytanie lub powtórzenie wyrazu zapisanego na rybce, a następnie próba ułożenia zdania z wylosowanych wyrazów.
Jeżeli graczowi uda się ułożyć logiczne zdanie mające sens, rybki zostają w jego posiadaniu, a jeśli okaże się to niemożliwe, ponownie wracają do puli.
Zamiast losowania rybek można ułożyć je jak pola gry planszowej i zdobywać, poruszając się z pomocą pionków i kostki. To rozwiązanie jest dobre zwłaszcza wtedy, gdy formy wyrazów będą obligować graczy do układania konkretnych zdań.
Zabawa może trwać aż do wyczerpania ryb, albo skończyć się w ustalonym wcześniej czasie.
Wygrywa posiadacz największej ilości rybek, czyli ten, któremu udało się ułożyć najwięcej zdań.
Po zakończeniu gry warto powtórzyć ponownie wszystkie zdania, dbając o poprawność wymowy.
Oczywiście zabawę można uatrakcyjnić na wiele sposobów np. łowiąc ryby na magnetyczną wędkę i wrzucając do miseczek lub wiaderek z wodą, ale będzie to wymagało większej ilości akcesoriów ;-)
Zachęcam Was do pobrania plików pdf z prostymi zdaniami zawierającymi głoski „l”, „r”, ”s” , „sz” oraz szablonu z rybkami, który należy wydrukować na kolorowym papierze, wyciąć i ewentualnie zalaminować. Przydatna może się również okazać ściągawka przedstawiająca układy rytmiczne.
Monika Wrzos
Instytut Edukacji Logopedycznej