Kontynuacja artykułu dotyczącego higieny pracy głosem.
Działania profilaktyczne zapobiegające chorobom głosu:
• nawilżanie strun głosowych (oraz całego organizmu) – picie wody mineralnej, herbat owocowych i ziołowych, stosowanie nawilżających aerozoli oraz środków farmakologicznych sprzyjających nawilżeniu,
• unikanie nadużywania alkoholu, nikotyny oraz kofeiny,
• stosowanie leków odwadniających tylko w sytuacjach koniecznych,
• stosowanie inhalacji parowych,
• panowanie nad stanami emocjonalnymi, gdyż mogą prowadzić do braku kontroli nad procesem oddychania, napięcia żwaczy i mięśni szyi oraz bólu w okolicy krtani,
• opanowanie technik prawidłowej emisji głosu.
Ćwiczenia prawidłowej emisji głosu
Bardzo ważnym sposobem prewencji chorób głosu jest ćwiczenie właściwej techniki emisji głosu. Do najważniejszych ćwiczeń należy zaliczyć: oddechowe oraz oddechowofonacyjne, które pomagają kształtować nawyk posługiwania się oddechem całościowym. Ponadto wyróżnia się ćwiczenia artykulacyjne i dykcyjne, których celem jest praca nad usprawnieniem narządów artykulacyjnych oraz estetyką wypowiedzi. Zasady ogólne dotyczące ćwiczeń oddechowych:
- ćwiczenia należy wykonywać przynajmniej dwa razy dziennie,
- ćwiczenia należy wykonywać przed jedzeniem lub przynajmniej godzinę po posiłku,
- przed przystąpieniem do ćwiczeń oddechowych należy rozluźnić mięśnie szyi (swobodne skręty głowy w prawo i w lewo, ruch okrężny głową, chowanie głowy w ramionach),
- podczas ćwiczeń należy zachować swobodną pozycję ramion i barków (bezczynnego unoszenia ramion),
- podczas ćwiczeń nie należy odchylać głowy do tyłu; głowa powinna być lekko pochylona do przodu,
- nigdy nie należy wydychać całego nabranego powietrza.
Do ćwiczeń na tekście można wykorzystać dowolny tekst bądź skorzystać z jednego z opracowanych specjalnie do tego celu. Na przykład: 'O gruszce' (bajka ludowa z okolic Sieradza)
1. Stworzył Pan Bóg gruszkę, żeby gruszki dała. V
2. Gruszka nie chce gruszek dać, gruszki nie chcą lecieć. V
3. Stworzył Pan Bóg kozę, żeby gruszki trzęsła. V
4. Koza nie chce gruszek trząsać, gruszka nie chce gruszek dać,gruszki nie chcą lecieć. V
5. Stworzył Pan Bóg psa, żeby kozę kąsał. V
6. Pies nie chce kozy kąsać, koza nie chce gruszek trząsać, gruszka nie chce gruszek dać, gruszki nie chcą lecieć. V
7. Stworzył Pan Bóg kija, żeby psa walił. V
8. Kij nie chce psa walić, pies nie chce kozy kąsać, koza nie chce gruszek trząsać, gruszka nie chce gruszek dać, gruszki nie chcą lecieć. V
9. Stworzył Pan Bóg ogień, żeby kija spalił. V
10. Ogień nie chce kija spalić, kij nie chce psa walić, pies nie chce kozy kąsać, koza nie chce gruszek trząsać, gruszka nie chce gruszek dać, gruszki nie chcą lecieć. V
11. Stworzył Pan Bóg wodę, żeby ogień zalała. V
12. Woda nie chce ognia zalać, ogień nie chce kija spalić, kij nie chce psa walić, pies nie chce kozy kąsać, koza nie chce gruszek trząsać, gruszka nie chce gruszek dać, gruszki nie chcą lecieć. V
13. Stworzył Pan Bóg wołu, żeby wodę wypił. V
14. Wół nie chce wody wypić, woda nie chce ognia zalać, ogień nie chce kija spalić, kij nie chce psa walić, pies nie chce kozy kąsać, koza nie chce gruszek trząsać, gruszka nie chce gruszek dać, gruszki nie chcą lecieć. V
Higiena osobista a higiena głosu
Aparat głosowy jest jedną z części organizmu ludzkiego, dlatego ważne dla niego jest zdrowie w rozumieniu holistycznym jako właściwe działanie całego organizmu. Ważna jest higiena osobista, która uwzględnia proporcje pomiędzy czasem na pracę, posiłki, sen, odpoczynek i rozrywkę. Zatem dbanie o zdrowie całego organizmu, powoduje, że dbamy również o narząd głosu, zapewniając mu sprzyjające warunki pracy oraz przeciwdziałając chorobom.
Dla osób pracujących głosem, pomocne w dbaniu o głos będzie:
- Płukanie gardła (ciepły rumianek),
- Picie (woda mineralna, herbata prawoślazowa, rumiankowa, kawa z mlekiem),
- Farmakologia (Isla, Magnez z witaminą B6, Glosal, witamina A+E),
- Gimnastyka narządu głosu.
Wnioski
Choroby głosu to przypadłość nie tylko osób, które na co dzień zawodowo posługują się nim w swojej pracy. Zdecydowanie rzadziej występują, u tych, którzy przestrzegają zasad higieny ogólnej, a w szczególności higieny aparatu artykulacyjnego. Prowadzone badania pozwalają stwierdzić, że bardzo ważna jest świadomość w zakresie higieny głosu,której często brakuje nawet „zawodowcom”. Najważniejszymi elementami higieny głosu są: dostosowywanie warunków pracy do potrzeb, analiza czynników zewnętrznych i wewnętrznych i w miarę możliwości eliminacja tych niesprzyjających głosowi. Bardzo ważne jest nabywanie umiejętności właściwej techniki pracy głosem poprzez ćwiczenia oddechowe, oddechowo-fonacyjne, aparatu artykulacyjnego oraz dykcyjne.
Autor: Sylwia Zasada - logopeda, trener emisji głosu
Umów się na wizytę
Wybierz specjalistę, u którego chcesz się poradzić: logopeda, neurologopeda, audiolog, trener emisji głosu i oddechu, psycholog, terapeuta Elektrostymulacji Logopedycznej
Tel.: +48 881 527 414