Czym jest mowa bezdźwięczna? Jakie są jej przyczyny? W jaki sposób pracować z Pacjentem, u którego zdiagnozowano mowę bezdźwięczną? Na wszystkie te pytania znajdziesz odpowiedzi w poniższym artykule.

Od początku zatem. Mowa bezdźwięczna nazywana inaczej wymową bezdźwięczną, czyli ubezdźwięcznianie znana również pod nazwą „desonoryzacja” m.in. w publikacji prof. Lilianny Konopskiej „Desonoryzacja w dyslalii”.

Oto definicje mowy bezdźwięcznej za różnymi badaczami:

• Zaburzenia w realizacji dźwięczności, które polegają na niewymawianiu głosek dźwięcznych (wyjątek stanowią samogłoski oraz spółgłoski sonorne: r, l, m, n, l’, j, m’, n’) zastępowaniu ich odpowiednimi głoskami bezdźwięcznymi lub myleniu szeregów. (I. Styczek, 1980)
• W polskiej terminologii logopedycznej terminem „mowa bezdźwięczna” nazywa się pewien typ dyslalii, w którym zniekształceniu podlega fonologiczna korelacja dźwięczności. Korelacja ta należy do najbardziej rozbudowanych w polszczyźnie. Obejmuje 13 następujących par opozycyjnych:

• Z kolei Rocławski przyczyn mowy bezdźwięcznej upatruje w braku wydolności układu oddechowego, którego objawami mogą być:
  • Oddychanie przez usta, nie nosem,
  • Mała pojemność życiowa płuc,
  • Zapadnięta klatka piersiowa,
  • Częste stany zapalne górnych dróg oddechowych,
  • Niewielka siła parcia układu oddechowego,
  • Mała wydolność układu oddechowego. (B. Rocławski 1986)

Co zrobić, jeżeli nasz Pacjent wykazuje mowę bezdźwięczną częściową (niektóre głoski dźwięczne realizuje jako bezdźwięczne) lub całościową (wszystkie głoski dźwięczne zastępuje bezdźwięcznymi odpowiednikami)?

Należy zacząć od diagnozy przyczyny, czyli ustalić, czy wada wynika z zaburzeń słuchu fizycznego, fonemowego, czy może właśnie z niewydolności układu oddechowego. Czy też może są inne powody bezdźwięcznej realizacji u Pacjenta. Poniżej przykładowe ćwiczenia w zależności od zdiagnozowanej przyczyny.

1. Ćwiczenia oddechowe:
   1. wymowa głęboka „h”, jak śmiech – napięcie mięśni w okolicy pasa,
   2. chwytanie powietrza, zatrzymanie na chwilę, wypuszczenie,
   3. szybkie naprzemienne wdechy i wydechy – aktywizacja przepony,
   4. oddychanie podczas leżenia na brzuchu – na macie lub na podłodze z dłonią ułożoną pod policzkiem; druga wzdłuż ciała,
   5. znakomicie sprawdzi się tutaj metody Lax Vox, o której więcej możecie poczytać: https://bit.ly/2Xavi9q
2. Ćwiczenia słuchu fonematycznego:
   1. słuchanie dźwięków (otaczającego świata, wytworzonych),
   2. zabawa z instrumentami, nagraniem,
   3. ćwiczenia rytmizujące tutaj znajdziesz pomysły na ćwiczenia rytmizujące i nie tylko: https://bit.ly/2MEaPY4,
   4. wyróżnianie wyrazów w zdaniu,
   5. wyróżnianie sylab w wyrazie (klaskanie),
   6. kończenie wyrazów (podajemy pierwszą sylabę, np. ko-, a dziecko dodaje -ło).
   7. wyróżnianie głosek w wyrazach – nagłos, śródgłos, wygłos (obrazki).

Oczywiście dobór sposobu ćwiczenia zależy przede wszystkim od możliwości dziecka, a Ci którzy mnie znają, wiedzą, że oręduję za tym, aby brać pod uwagę preferencje dziecka i tak prezentować ćwiczenia, aby Pacjent sam chciał pracować, nie traktując naszych zajęć jako przykrego obowiązku.

Autor: Sylwia Zasada - logopeda, trener emisji głosu

Interesuje Cię ten temat? Zajrzyj do oferty szkoleniowej, być może wkrótce w Twoim mieście odbędzie się szkolenie z tego zakresu. A może znajdziesz je w ofercie szkoleń on-line i webinarów:

👉 Szkolenia stacjonarne i online - kliknij tutaj

👉 Webinary - kliknij tutaj

👉 Szkolenia e-learningowe - kliknij tutaj

Umów się na wizytę

Wybierz specjalistę, u którego chcesz się poradzić: logopeda, neurologopeda, audiolog, trener emisji głosu i oddechu, psycholog, terapeuta Elektrostymulacji Logopedycznej

Tel.: +48 881 527 414

---

Zapisz się on-line

---

---