Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
Telefony
Kilka słów o autorce
Metoda, która stanowi temat tego artykułu została opracowana przez profesor Martę Bogdanowicz. Uczona zdobywała wykształcenie na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz Uniwersytecie Gdańskim – na pierwszym zdobyła tytuł magistra psychologii o specjalności klinicznej, na kolejnym dalsze szczeble kariery aż do tytułu profesora psychologii.
W zakresie obszarów badawczych Marty Bogdanowicz znajduje się tematyka psychologii klinicznej dziecka, diagnozy i wspomagania rozwoju dziecka oraz profilaktyka i terapia pedagogiczna. Profesor wystąpiła jako autorka i współautorka w ponad 400 publikacjach naukowych i popularnonaukowych. Pracę nad Metodą Dobrego Startu badaczka podjęła w latach 60. Inspiracją do podjęcia badań była nowatorska metoda prowadzona w paryskim ośrodku neuropsychiatrii dziecięcej autorstwa francuskiej nauczycielki T. Bugnet Van der Voort. Całokształt opisywanej metody na gruncie polskim został ukształtowany w ciągu 10 lat intensywnej pracy z dziećmi. Pierwszy podręcznik pojawił się 1985 roku, natomiast pierwszy program pracy z dzieckiem tą metodą powstał w 1996 roku. Współautorką publikacji była wówczas Danuta Szlagowska. Metoda Dobrego Startu służy do dziś i jest stale rozwijana oraz dostosowywana do możliwości dziecka.
Czym jest Metoda Dobrego Startu?
Metoda ta opiera się przede wszystkim na wspomaganiu i usprawnianiu rozwoju psychomotorycznego dziecka. Odbywa się to poprzez zabawę oraz oddziaływanie wielozmysłowe w celu nauki symboli graficznych od prostych wzorów po litery i cyfry. Metoda Dobrego Startu ma zatem za zadanie wprowadzić dziecko do świata szkoły, w którym podejmuje się naukę czytania i pisania. Dobry start oznacza łatwiejsze wejście w naukę tych czynności umysłowych, które wielu dzieciom sprawiają niemałe trudności.
Metoda Dobrego Startu rozwija funkcje wzrokowo-przestrzenne, słuchowo-językowe oraz ruchowe. Ważna jest integracja tych wszystkich funkcji, ponieważ są one niezbędne w trakcie czytania i pisania. Ponadto kładzie się także nacisk na kształtowanie ręki dominującej (lateralizacji) oraz orientacji w schemacie własnego ciała i przestrzeni. Metoda ta skierowana jest do dzieci przedszkolnych oraz szkolnych, które wymagają wsparcia rozwoju psychoruchowego. Przede wszystkim należy tą metodą wspomagać dzieci przygotowujące się do nauki czytania i pisania oraz takie, które zagrożone są ryzykiem dysleksji.
Metoda Dobrego Startu znajduje także zastosowanie w usprawnianiu rozwoju dzieci opóźnionych intelektualnie i motorycznie. W opisywanej metodzie wyszczególnić można trzy składowe: ćwiczenia ruchowe wykonywane podczas tworzenia symboli graficznych, ćwiczenia słuchowe, np. piosenki oraz ćwiczenia wzrokowe, czyli znaki graficzne. Każdy z tych elementów musi być dostosowany do wieku oraz możliwości ucznia.
Przebieg zajęć Metodą Dobrego Startu
Metoda Dobrego Startu zakłada prowadzenie zajęć według określonego schematu. Stanowi on podstawę do kreatywnego podejścia terapeuty, bowiem zawsze w razie potrzeby należy modyfikować program i dostosowywać go do potrzeb konkretnego dziecka. Program zajęć składa się z: zajęć wprowadzających, zajęć właściwych oraz zajęć końcowych.
W zakresie zajęć wprowadzających znajdują się zabawy usprawniające orientację w schemacie własnego ciała oraz przestrzeni, poznawanie piosenek oraz rozwijanie kompetencji językowych. Poprzez zabawę ruchową z wskazywaniem na sobie części ciała dzieci rozwijają samoświadomość ciała oraz koordynację ruchową. Kształtowanie orientacji w przestrzeni zachodzi podczas nazywania w zabawie relacji przestrzennych. Istotnym punktem jest piosenka lub wierszyk, dzięki której dzieci rozwijają się polisensorycznie: poznają nowe słowa, budują świadomość fonologiczną oraz ćwiczą koncentrację uwagi na określonym materiale. Poprzez zabawę z materiałem słownym dzieci uczą się, m.in. wyodrębniania i różnicowania głosek, budowania prawidłowo gramatycznych zdań oraz definiowania wyrazów. Rozwijana jest kompetencja językowa niezbędna w celu opanowania czynności pisania i czytania.
Zajęcia właściwe stanowią trzon programu. Niezbędne są tutaj ćwiczenia ruchowe, których celem jest usprawnianie motoryki małej i dużej. Następnie przechodzi się do ćwiczeń ruchowo-słuchowych poprzez, np. śpiewanie piosenki i wystukiwanie jej rytmu rękoma. Potem integruje się funkcje wzrokowe, słuchowe oraz ruchowe. Na tym etapie dzieci uczą się danego wzoru graficznego. Nauka ta przebiega w określonych fazach: pokaz oraz omówienie wzoru, uczenie się poprzez łączenie wielozmysłowe, np. jednoczesne śpiewanie piosenki oraz wodzenie palcem po wzorze oraz odtwarzanie wzoru, np. na arkuszach bloku. Stosuje się różnorodne techniki odtwarzania wzoru, np. kreślenie na tablicy pokrytej kaszą. Ważne jest wprowadzanie ćwiczeń po kolei zgodnie z zasadą stopniowania trudności.
Zajęcia końcowe obejmują relaksację i czynności wyciszające dziecko. Wprowadza się tutaj także ćwiczenia logopedyczne, których celem jest przede wszystkim wypracowywanie odpowiedniego toru oddechowego oraz usprawnianie narządów artykulacyjnych.
Skuteczność Metody Dobrego Startu
Skuteczność opisywanej metody poparta jest prowadzonymi badaniami. Istnieje też Skala Oceny Skuteczności Metody Dobrego Startu. Jest to wiarygodne narzędzie diagnostyczne, za pomocą którego można ocenić postępy w rozwoju psychoruchowym dziecka oraz porównać je z wynikami innych dzieci prowadzonych tą metodą. Skala ta pozwala także prognozować dalszą terapię. Jest ona przeznaczona dla nauczycieli, terapeutów, którzy poszukują sprawdzenia i ocenienia swojej pracy włożonej w pomoc dziecku.
Wdzięczna nazwa Metoda Dobrego Startu wskazuje na to, jak ważne jest dobrze zacząć. Ważna jest profilaktyka i szybkie podjęcia działań, aby pomóc dziecku w zdobywaniu umiejętności czytania i pisania, a co za tym idzie – szerokiego poznawania wiedzy o otaczającym świecie.
Autorka: Emilia Sypniewska
Bibliografia:
Bogdanowicz M., Barańska M., Jakacka E. (2013): Metoda Dobrego Startu. Od wierszyka do literki. Zeszyt 1. Gdańsk.
Bogdanowicz M. (2012): Metoda Dobrego Startu. Skala Oceny Skuteczności Metody Dobrego Startu. Gdańsk.
Interesuje Cię udział w szkoleniu?
👉 Szkolenia - kliknij tutaj
Umów się na wizytę
Wybierz specjalistę, u którego chcesz się poradzić: logopeda, neurologopeda, audiolog, trener emisji głosu i oddechu, psycholog, terapeuta Elektrostymulacji Logopedycznej
Tel.: +48 881 527 414